Wednesday, November 12, 2008

Voice

အ႒မေျမာက္အေလ့အထ - ၂

(စြမ္းရည္ျမင့္မားျခင္းမွ ႀကီးက်ယ္ေျပာင္ေျမာက္ျခင္းသုိ႔)


သင္ကာ


စြမ္းရည္ျမင့္မား အေလ့အထခုနစ္ပါး စာအုပ္ထုတ္ေ၀ခ်ိန္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွစကမာၻႀကီးသည္ သိမ္ေမြ႕စြာ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။ အဖြဲ႕အစည္း၊ လုပ္ငန္း၊ မိသားစု၊ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာကိစၥ၊ အမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတုိ႔တြင္ ရင္ဆုိင္လာရသည့္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားသည္ အေရးပါအရာေရာက္မႈ စံမ်ား ကြဲျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္သည္ ဘာလင္တံတုိင္း ၿပဳိသြားသည္ကုိ ႀကဳံရေသာႏွစ္၊ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းေခတ္သို႔ စတင္၀င္ေရာက္ခ်ိန္၊ အသစ္အသစ္မ်ား ေမြးဖြားခ်ိန္၊ အံ့ဘနန္းထူးကဲေသာ မဟာေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ခ်ိန္ဟု အမ်ားက မွတ္ခ်က္ခ်ရေသာ တကယ့္ကာလသစ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ အမ်ားက အေလ့အထခုနစ္ရပ္သည္ ယေန႔ ေလာကသစ္ႏွင့္ အံ၀င္ခြင္က်ရွိေသးပါ၏ေလာဟု ေမးလာၾကသည္။ စတီဖင္ကုိေဗး၏ မေျပာင္းမလဲ တစ္မ်ဳိး တည္းေသာအေျဖမွာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ႀကီးမားလာၿပီး စိန္ေခၚမႈမ်ားပုိခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလာေလ အေလ့အထခုနစ္ရပ္မွာပုိအံ၀င္ခြင္က် အသုံးတည့္ေလ ု ျဖစ္သည္။

အေလ့အထခုနစ္ရပ္၏ ရည္ရြယ္ရင္းသည္ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္ဖုိ႔ ျဖစ္သည္။ အားလုံးႏွင့္ဆုိင္သည့္ ျပည့္စုံေသာ စည္းကမ္းကလနား၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ အက်င့္စရိုုိက္တုိ႔ အတြက္ အခ်ိန္မေရြး က်င့္သုံးႏုိင္ေသာတရားအျဖစ္ အေလ့အထခုနစ္ရပ္က ကုိယ္စားျပဳသည္။

ယေန႔ကမၻၻာၻတြင္ တစ္ဦးခ်င္းအရျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္းလုိက္ျဖစ္ေစ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားရန္မွာ ေရွာင္လႊဲ မရေပ။ ယင္းမွာ ေလာကကစားကြင္းသုိ႔ ၀င္ေရးအတြက္ အရင္းအႏွီးပင္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေလာကသစ္အတြင္း ရွင္သန္ရန္၊ ေပ်ာ္၀င္ စီးေမ်ာရန္၊ အေျပာင္းအလဲလုပ္ႏုိင္ရန္၊ ထူးခြၽန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ဦးေဆာင္ႏုိင္ရန္အတြက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားျခင္းထက္ ပုိလြန္ေသာ အရည္အေသြးတစ္ရပ္ လုိအပ္ေပေသးသည္။ ယင္းမွာ ႀကီးက်ယ္ေျပာင္ေျမာက္ျခင္း (Grateness) ပင္ ျဖစ္ သည္။ Grateness သည္ အျပည့္အ၀ ျဖည့္ဆည္းမႈ (Fullfillment)၊ ထက္သန္ေသာ စီမံေဆာင္ရြက္မႈ (Passionate Execution) ႏွင့္ အေရးပါေသာ ပါ၀င္ ကူညီမႈ (Significant Contribution) တုိ႔ ရရွိေစဖုိ႔ ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔တြင္ မတူေသာႈေထာင့္တစ္မ်ဳိးစီ ရွိသည္။ ပင္ကုိေစ့ေဆာ္မႈ (Voice) ဟု ဆုိႏုိင္သည့္ လူသား၏ ပါရမီ၊ စြမ္းရည္၊ စိတ္ပါ၀င္စားမႈတုိ႔ကုိ အျမင့္ဆုံး ေရာက္ေအာင္ ဖြင့္ထုတ္ေပးရန္ ေတြး ေခၚမႈပုံစံအသစ္၊ ကြၽမ္းက်င္မႈစြမ္းရည္ အသစ္၊ အသုံးခ်ရမည့္နည္းနာအသစ္ တည္းဟူေသာ အေလ့အထအသစ္ လုိေပသည္။

အ႒မေျမာက္အေလ့အထသည္ ယခင္ အေလ့အထခုနစ္ရပ္အတြင္း ဆြဲသြင္းရမည့္ အေလ့အထမ်ဳိးမဟုတ္ပါ။ ယေန႔ပညာလုပ္သားေခတ္ (Knowledge Worker Age) ႀကီး၏ အဓိက စိန္ေခၚမႈႀကီးမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ႏုိင္ရန္ အေလ့အထခုနစ္ရပ္ကုိ စုစည္းသုိင္းဖြဲ႕ေပးမည့္ တတိယႈေထာင့္အျမင္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အ႒မေျမာက္အေလ့အထမွာ ကုိယ့္စိတ္ရင္းေစ့ေဆာ္မႈကို ဆန္းစစ္ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ အျခားသူမ်ား ကုိလည္း ဆန္းစစ္ရွာေဖြရန္ အားေပးျခင္း (Find Your Voice and Inspire Others to Find Theirs) ပင္ ျဖစ္ပါ သည္။

အ႒မေျမာက္အေလ့အထသည္ ယေန႔အမွန္တကယ္ ႀကဳံေတြ႕ေနရေသာ အေျခအေနမ်ား၏ အလြန္႔အလြန္ အလားအလာေကာင္းေသာ ဘက္ဆီသုိ႔ ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းကုိ ကုိယ္စားျပဳပါသည္။ ယခင္ေဖာ္ျပဖူးသည့္ နာက်င္ခံခက္မႈ၊ ုိဖရဲၿပဳိကြဲ မေသခ်ာမႈတုိ႔၏ လုံးလုံးဆန္႔က်င္ဘက္ အပုိင္းတြင္ ရွိပါသည္။ အလားအလာ ေကာင္းမ်ားကုိ အကန္႔အသတ္မဲ့ေစျခင္း၊ ေလာကဓံကုိ ခံႏုိုင္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္အျပည့္ရွိျခင္းတုိ႔ကုိျဖစ္ေစေသာ လူ႔စိတ္၏ အရင္းခံေစ့ေဆာ္မႈ (Voice) ကုိ တူးဆြျခင္း ျဖစ္သည္။


သင္ကာ

မူရင္း - The 8th Habit by Stephen Covey

Thursday, November 6, 2008

ေခါင္းေဆာင္မႈ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ရွာေဖြျခင္း

Myanmar Entrepreneur Group မွာ ပါဝင္ေရးသားဖို႔ ဖိတ္ေခၚထားျခင္း ခံရတာ ၾကာၿပီျဖစ္ေပမယ့္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ဝင္ေရာက္ေရးသားျခင္း မျပဳႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ အျခားေသာ ေနာင္ေတာ္၊ အစ္မေတာ္မ်ား ေရးသမွ်ေတြကို သာလိုက္ဖတ္ရင္း အခ်ိန္ေတြ အေတာ္လင့္ သြားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ပထမဆံုးေသာ Myanmar Entrepreneur Group နဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္ လို႔ယူဆမိတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုကို ႀကိဳးစား၊ ပမ္းစား ေရးသားလိုက္ပါၿပီ။ အားလံုးေသာ ညီအစ္ကို၊ ေမာင္ႏွမမ်ား ႏွင့္ အသိပညာေတြ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ၾကရင္း Myanmar Entrepreneur Group လည္း ပိုမို လက္ေတြ႔က်တဲ့ လုပ္ငန္းပိုင္း ဆိုင္ရာေတြမွာပါ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္၊ အသိပညာေပးေဝႏိုင္တဲ့ ျမန္မာ့ လူ႕အဖြဲ႔အစည္း အတြက္သာ မကပဲ၊ ကမာၻ႔ လူ႕အဖြဲ႔အစည္းမွာပါ ႀကီးက်ယ္ထင္ရွား ေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္လာပါေစေၾကာင္း အေလးအနက္ ဆုေတာင္း လုိက္ရပါေၾကာင္း ခင္ဗ်ား။

ေခါင္းေဆာင္မႈ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ရွာေဖြျခင္း


 
 (က)
ေခါင္းေဆာင္မႈ သို႔မဟုတ္ Leadership ဆိုေသာ စကားလံုးကို ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ လူတိုင္း နီးပါးေလာက္ ၾကားဖူးၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ေနရာေဒသ ကို လိုက္၍ ၾကားပံု ၾကားနည္း ကြာျခားမည္။ အခ်ိန္အခါႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္ ေပၚ မူတည္၍ ျမင္ပံု ျမင္နည္း ကြာျခားမည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုေသာ ေဝါဟာရ တစ္ရပ္သည္ လူ႔ေလာက၊ လူ႔ အဖြဲ႔အစည္း အတြင္း ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ရပ္တည္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ လူစုလူေ၀း၊ အဖြဲ႔အသင္း ႏွင့္ လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံ အစရွိသည့္ အရာအားလံုးတို႔ အတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးႀကီးေသာ အရာတစ္ခု ျဖစ္ျခင္းကိုမူ ကမာၻဦးကတည္းက လူသားတို႔ လက္ခံ လာခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္၏။
(ခ)

စာဆန္ဆန္၊ ဟိုအခ်က္ ဒီအခ်က္မ်ားအား ကိုးကား မေျပာမွီ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္၏ အဂၤါရပ္မ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္ မိမိ ဆႏၵမ်ားေပၚတြင္ အေျခတည္၍ စိတ္ကူး သတ္မွတ္ ၾကည့္ႏိုင္သည္။

ပထမဆံုး အခ်က္ အေနျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ဟူသည္ အားလံုးတို႔ထက္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး တို႔တြင္ အျမင္ က်ယ္ျပန္႔ ႏွံ႔စပ္သူ ျဖစ္ရမည္။ ေယဘူယ် ဆန္ေအာင္ ေျပာလိုက္ျခင္း ျဖစ္၏။ ဆိုလိုရင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူ အဖြဲ႔အစည္း၏ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္တြင္ အျမင္က်ယ္က်ယ္ ျပန္႕ျပန္႕ ရွိရန္ကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူ ကိုယ္တိုင္ကမွ ႏြားေျခရာခြက္ထဲေလာက္ ကို မ်က္စိတစ္ဆံုး ၾကည့္ရႈေနလ်င္ ေနာက္လိုက္ အေပါင္းတို႔ကား စံုလံုးကန္းရန္သာ ရွိေတာ့၏။

ဒုတိယ အခ်က္အေနျဖင့္ မိမိသိသကဲ့သို႔၊ မိမိျမင္သကဲ့သို႔ အျမင္မ်ားအား မိမိေနာက္လိုက္ အေပါင္းတို႔အား သိရွိနားလည္ လာေအာင္၊ ျမင္တတ္၊ ၾကည့္တတ္လာေအာင္ ေျပာေဟာျခင္း၊ သင္ၾကား ျပသျခင္း၊ ၾကည့္ရႈ ေစာင္မျခင္း တို႔အား ျပဳလုပ္သင့္၏။ သို႔မဟုတ္လ်င္ မိမိႏွင့္ ေနာက္လိုက္တို႔ၾကား အျမင္ မတူညီမႈေၾကာင့္ မည္သည့္အခါမွ နားလည္မႈ၊ သေဘာတူညီမႈ ရရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ပဲ ထို အဖြဲ႔အစည္းသည္လည္း မည္မွ်ပင္ အင္အားႀကီးမားသည္ျဖစ္ေစ စံုးစံုးျမဳပ္၊ က်ရံႈး လိမ့္မည္သာ ျဖစ္၏။

တတိယ အခ်က္အေနျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ဟူသည္ မည္သည့္ အေျခအေန၌ မဆို အဖြဲ႔အစည္း၏ အက်ိဳးစီးပြား အေပၚတြင္ အၿမဲသစၥာရွိၿပီး၊ အစဥ္သေရြ႕ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္ကာ တည္ၾကည္မႈ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ ရဲရင့္ျပည့္စံုသူ ျဖစ္ရမည္။ အဖြဲ႔အစည္း ဆိုရာတြင္ Company တစ္ခုဆိုလ်င္လည္း Company တစ္ခုအေလ်ာက္၊ အဖြဲ႔အသင္း ဆိုလ်င္လည္း အဖြဲ႔အသင္း အေလ်ာက္ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံ၊ ကမာၻႏွင့္ ခ်ီကာ သူ၏ တာဝန္ခံရမႈ၊ တာဝန္ယူရမႈ တို႔အေပၚတြင္ မူတည္၍ အဆိုပါ အဖြဲ႔အစည္း၊ ၿမိဳ႔ျပ၊ ႏိုင္ငံ၊ ကမာၻ တစ္ခုလံုး အေပၚတြင္ ရဲရဲ ရင့္ရင့္ သစၥာရွိသူ ျဖစ္ရမည္ ဟု ဆိုလို၏။ လိုတစ္မ်ိဳး၊ မလိုတစ္မ်ိဳး၊ လိုအပ္သလိုထားေသာ သစၥာႏွင့္ ရိုးေျဖာင့္မႈကို  အသံုးခ်ကာ ကိုယ္က်ိဳးရွာျခင္း၊ သူရဲေဘာေၾကာင္ျခင္းသည္ ေခါင္းေဆာင္သူ၏ အဂၤါရပ္မဟုတ္ေပ။
(ဂ)

ဤေနရာတြင္ တစ္ခ်က္ကို ျမွဳပ္ထားခဲ့သည္ကို ေတြးေတာၾကည့္ႏိုင္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ၏ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုသူမ်ားက ေခါင္းေဆာင္ဟူသည္ အမ်ား ေလးစားဖြယ္ ျဖစ္ေသာ သူတစ္ဦး ျဖစ္ရမည္ စသည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကသည္ မ်ားကိုလည္း ဖတ္ရႈေလ့လာဖူးခဲ့၏။ အမွန္တြင္ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊ မိမိ၏ သက္ဆိုင္ရာ လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႔အစည္းအေပၚတြင္ အၿမဲသစၥာရွိျခင္းႏွင့္ ကိုယ္က်ိဳးမၾကည့္၊ ရဲရင့္စြန္႔စားျခင္း စေသာ အဂၤါရပ္မ်ားတို႔ တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း ျပည့္စံုေနလ်င္ပင္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ိဳး၌ လူတိုင္းေလးစားဖြယ္ရာ အရည္အခ်င္းမ်ား အလိုအေလ်ာက္ ရွိလာမည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္ ျဖစ္ၿပီး ထိုကဲ့ သို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္၌လည္း လူတိုင္းအား သူ႕ေသြး၊ ကိုယ့္သား မခြဲျခားပဲ ေလးစားစြာ ဆက္ဆံတတ္ျခင္း ဟူေသာ အရည္အခ်င္း တစ္ရပ္ မုခ်ရွိေနလိမ့္ မည္ျဖစ္သည္။

ထိုမွတစ္ပါး မိမိ၏ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ အသံုးခ်ရန္ ေနာက္လိုက္အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ လူထု၏ ေလးစားမႈကို ရရွိေအာင္ တမင္တကာ လုပ္ယူဖန္တီးျခင္းကား တစ္ဖက္မွ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္လ်င္ တစ္ဖက္လွည့္ႏွင့္ လိမ္လည္ လွည့္ဖ်ားဖို႔ ႀကိဳးစားေနျခင္း ပင္ျဖစ္ၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္မွာလည္း ကိုယ္က်ိဳးအတြက္သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ လုပ္ယူေသာ ေလးစားမႈသည္လည္း မည္မွ် ၾကာျမင့္စြာ ခံေလမည္နည္း။ ထိုသို႔ေသာ လူမ်ိဳးအားလည္း မည္သူက ေခါင္းေဆာင္ဟု သတ္မွတ္ ေလမည္နည္း။
(ဃ)

အမွန္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ ဆိုသူမ်ားသည္လည္း တစ္သီးတစ္ျခားစီႏွင့္ တစ္မ်ိဳးတစ္ဘာသာစီ ျဖစ္ထြန္းေမြးဖြားလာသူမ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေခါင္းေဆာင္ဟူ၍လည္း မည္သည့္ အခါမွ သတ္မွတ္ထားခဲ့ၾကသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ သူတို႔၏ တမင္တကာ လ်ိဳ႕ဝွက္မထားေသာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကား အျမင္က်ယ္ျပန္႔မႈ၊ အစဥ္တစ္စိုက္ ရိုးသားရဲရင့္မႈ ႏွင့္ ကိုယ္က်ိဳးမရွာ လူ႕အဖြဲ႔အစည္း အေပၚတြင္ အၿမဲ သစၥာ ေစာင့္သိမႈ တို႔ပင္ ျဖစ္ၾက၏။ အံ့ၾသဖြယ္ မွန္ကန္ခ်က္ တစ္ခုကား အထက္ပါ အခ်က္သံုးခ်က္ ခန္႔ကို လူတိုင္း အေသအခ်ာ၊ ပယ္ပယ္နယ္နယ္ လိုက္နာ က်င့္သံုးႏိုင္ၾကမည္ဆိုလ်င္ လူတိုင္း ေခါင္းေဆာင္ မ်ားခ်ည္း သာတည္း။ သို႔ျဖစ္၍ ၎ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႔အစည္းတြင္ ေနာက္လိုက္ဘယ္မွာနည္း ဟု ဂြက်က် လည္း ထပ္မံ ေမးျမန္းရန္ မလိုအပ္။ ထိုကဲ့သို႔ လူတိုင္း တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္ကာ၊ မိမိသက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္း၊ လူ႔ေလာကအတြက္ သစၥာရွိသူ၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လိုသူ ခ်ည္းမ်ားသာ ျဖစ္ၾကလ်င္ ထိုသို႔ေသာ ေလာက၊ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း တြင္ ေခါင္းေဆာင္၊ ေနာက္လိုက္ဟူသည္ ေဝါဟာရ တစ္ရပ္အျဖစ္သာ က်န္ရွိလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး အျခားေသာ သူသာသည္၊ ကိုယ္နာသည္ဟူသည့္ အယူအဆမ်ား၊ အဓိပၸာယ္မ်ား သာမန္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အတြင္းမွာကဲ့သို႔ အဆိုပါ ေဝါဟာရမ်ား ေနာက္မွ လိုက္ပါလာရန္ မရွိေတာ့ေပ။

ထိုသို႔ေသာ ေလာက၊ အဖြဲ႔အစည္း အတြင္းတြင္ အခ်င္းခ်င္း လုပ္ကိုင္၊ ေျပာဆို၊ ဆက္ဆံ ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္လည္း လူတိုင္း၏ ထားရွိေသာ အေျခခံစိတ္ဓာတ္မ်ား ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးသူႏွင့္ လိုက္ပါ လုပ္ေဆာင္သူတို႔ ၾကားတြင္ ႀကီးမားေသာ ကြာဟ ခ်က္မ်ား မရွိေတာ့ပဲ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ ျဖင့္သာ ပြင့္လင္း၊ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾက ေပလိမ့္မည္။ တစ္ခုတည္းေသာ ဘံုခံယူခ်က္ႏွင့္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာ ဘံုရပ္တည္ခ်က္ ျဖစ္သည့္ မိမိသက္ဆိုင္ရာ လူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႔အစည္း၏ အက်ိဳးစီးပြား အေပၚတြင္ သစၥာေစာင့္သိမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးမငဲ့မႈ ဟူေသာ အခ်က္က မည္သူ႔ကို မဆို ေခါင္းဆာင္ လုပ္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္လိုက္ လုပ္ရသည္ျဖစ္ေစ တူညီေသာ ေက်နပ္၊ ဝမ္းေျမာက္၊ ဂုဏ္ယူမႈ ကို ေပးစြမ္းလိမ့္ မည္ျဖစ္၏။
(င)

သို႔ျဖစ္ရာ ေခါင္းေဆာင္မႈ၏ ေနာက္ဆံုး အႏိၱမ အဓိပၸာယ္ကား အသို႔နည္း။ မိမိဦးေဆာင္ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုလံုးရွိ လူသား အားလံုးကို ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္ ႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ အမူအက်င့္မ်ား ရရွိ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေလ့က်င့္၊ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္၊ ဦးေဆာင္မႈ ေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ ဆိုလို၏။ အရွင္းလင္းဆံုးႏွင့္၊ အထင္ရွားဆံုး ဥပမာကား ရွိခဲ့ၿပီးေခ်ၿပီ။ ႀကီးက်ယ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္း။

မည္သူတို႔နည္း။ ငယ္မည္ သိဒၶတၳ ဟု တြင္ေသာ ေဂါတမ ဗုဒၶ ႏွင့္ သူ၏ ေနာက္ပါ အဖြဲ႔အစည္း တပည့္သာဝက သံဃာမ်ား ပင္တည္း။ ေဂါတမ ဗုဒၶ ကား သူတည္ရွိခဲ့ရာ ကာလ ဘီစီ - ၅၆၃ မွ ဘီစီ - ၄၈၃ ၊ သက္တမ္း - ႏွစ္ေပါင္း (၈၀) အတြင္း ဤ ေလာက၊ ဤ လူ႔ေဘာင္ အတြင္း အေအာင္ျမင္ဆံုးႏွင့္ အၿငိမ္းခ်မ္းဆံုး ေသာ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုကို  ဂရုဏာ၊ ေလးစားမႈ ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တို႔ကို အရင္းျပဳ၍ ခိုင္ခံ့စြာ ဦးေဆာင္လမ္းျပ တည္ေထာင္ သြားခဲ့ေခ်သည္။ သူျမင္သကဲ့ သို႔ သူေဟာခဲ့သည္။ သူသိသကဲ့သို႔ သူေျပာခဲ့သည္။ မခၽြင္းမခ်န္ အားလံုး အမွန္တရားမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း။ သို႔ေသာ္ သူလုပ္ခဲ့၊ သူေဟာခဲ့သည္ မ်ားကား သူ႔ကိုယ္က်ိဳးမဟုတ္၊ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လို၍ မဟုတ္။ ေလာက အက်ိဳး၊ အမ်ား အက်ိဳး မွ်သာ။ ထို႔အျပင္ သူေျပာတိုင္း၊ ယံုၾကည္ေလာက္ေသာ သူေျပာတိုင္း၊ စာထဲေပထဲ ပါသည္ဟုေျပာတိုင္း မ်က္စိမွိတ္ ယံုစရာ မလို၊ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာ သံုးသပ္ၿပီး၊ လက္ခံမွ ယံု ဟူေသာ ရဲရဲေတာက္ ေျပာၾကားခ်က္မ်ား အပါအဝင္ သူေဟာေသာ၊ သူေျပာေသာ စကားမ်ား အတြင္း၌ပင္ သူကဲ့သို႔ေသာ ႀကီးက်ယ္၊ ျမင့္ျမတ္သူ ျဖစ္လိုလ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာနည္းမ်ား ကလည္း ပါေခ်ေသး၏။ မည္မွ်ေလာက္ ႀကီးက်ယ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ ပါေပနည္း။
(စ)

အႏွစ္ခ်ဳပ္ရလ်င္ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ေခါင္းေဆာင္၊ ေခါင္းေဆာင္ က်င့္ဝတ္ စသည့္ အရာအားလံုးတို႔သည္ ကမာၻတည္သေရြ႕၊ လူ႕ေဘာင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တည္ရွိသေရြ႕ လူသားတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္ အရ တည္ရွိေနၾက ဦးမည့္ အရာမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဤေနရာတြင္ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူသည္ ဦးစြာ မိမိကိုယ္တိုင္ ကမာၻ႔ဆန္ေသာ (တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ စၾကာဝဠာ ဆန္လာႏိုင္ၿပီး၊ ယခုပင္ အစပ်ိဳးေနေခ်ၿပီ) အျမင္မ်ိဳး၊ အသိဥာဏ္မ်ိဳး  ရွိရန္လိုအပ္ၿပီး မိမိသိသကဲ့သို႔ မိမိ ေနာက္ပါ အဖြဲ႔အစည္းသိရွိေအာင္၊ မိမိျမင္သကဲ့သို႔  မိမိေနာက္လိုက္ လူမ်ား ျမင္တတ္ေအာင္ သင္ၾကား၊ ဦးေဆာင္ လမ္းျပတတ္ရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္သည္။ မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ႏွင့္မဆို ေလးစားမႈ ကို အရင္းခံေသာ လြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္းသည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး ထားရွိအပ္၏။ အဆံုးစြန္ေသာ အဓိပၸာယ္ကား မိမိ၏ လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုးကို ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး နားလည္၊ ျဖစ္ေပၚ တည္ရွိလာေအာင္ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ေသာ လြန္စြာမွ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးျခင္းပင္တည္း။


                                                                                                 ေမွာ္ဆရာ
                                                                                                  ၀၅.၁၁.၂၀၀၈ (ဗုဒၶဟူးေန႔)