စမာနဂိုလ္ကႏြားမ အေျခအေန
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳဆိုတာက normative concept တခုျဖစ္ပါတယ္။ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြ ရွိေနမွာပါပဲ။ ေဘာဂေဗဒပညာရပ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳကို agreed-on measurement criteria ေတြနဲ႕ တိုင္းတာသတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီညြန္ျပကိန္းကဏန္းေတြဟာ ျပီးျပည့္စံုတဲ့ complete picture တခုကိုေတာ့ မေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တိုးတက္မွဳကို တိုင္းတာေရး၊ ျပႆနာမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေရး၊ ရည္မွန္းခ်က္ဆိုင္ရာ ေပၚလစီေရးရာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး evidence-based decision making လုပ္ရာမွာေတာ့ အသံုး၀င္လွပါတယ္။
Conventional measurement approach အရ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳကို စီးပြားေရးရာ indicators မ်ားနဲ႕ ဆန္းစစ္ခ်က္လုပ္ၾကပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုကို Atlas method အသံုးျပဳတြက္ခ်က္ရတဲ့ Gross National Income (GNI) per capita နဲ႕ တိုင္းတာပါတယ္။ တိုင္းတာခ်က္မ်ားအရ low income economy, low middle income economy, upper-middle income economy နဲ႕ high income economy ဆိုျပီး ခြဲျခားပါတယ္။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ကမၻာ့တိုးတက္မွဳအစီအရင္ခံစာအရ GNI per capita ေဒၚလာ ၉၃၅နဲ႕ ေအာက္ဆိုရင္ low income economy, ေဒၚလာ ၉၃၅ ကေန ၃၇၀၅ အထိၾကားမွာဆိုရင္ low middle income economy, ေဒၚလာ ၃၇၀၆ နဲ႕ ၁၁၄၅၅ ၾကားမွာဆိုရင္ upper middle income economy နဲ႕ ေဒၚလာ ၁၁၄၅၆ အထက္မွာဆိုရင္ high income economy ဆိုျပီး ခြဲျခားထားပါတယ္။
ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ low income economy အမ်ိဳးအစားထဲမွာ ျဖစ္ျပီး၊ ၂၀၀၆ခုႏွစ္ရဲ႕ GNI per capita ဟာ ေဒၚလာ ၂၈၁ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါဇယားမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ၂၀၀၆ခုႏွစ္၊ GNI per capita ကို အမ်ားဆံုးကေန၊ အနည္းဆံုးအလိုက္ စီစဥ္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံမ်ား | GNP per capita ($) |
စင္ကာပူ | ၂၈၇၃၀ |
ဘရူႏိုင္း | ၂၆၉၃၀ |
မေလးရွား | ၅၆၂၀ |
ထိုင္း | ၃၀၅၀ |
အင္ဒိုနီးရွား | ၁၄၂၀ |
ဖိလစ္ပိုင္ | ၁၃၉၀ |
ွဗီယက္နမ္ | ၇၀၀ |
လာအို | ၅၀၀ |
ကမ္ေဘာဒီးယား | ၄၉၀ |
ျမန္မာ | ၂၈၁ |
(source: www.adb.org)
့ဒီဇယားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ ေနာက္အက်ဆံုး ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကို ေတြ႕ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သယံဇာတေပါၾကြယ္၀တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၊ တခ်ိန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ ဆန္အိုးၾကီးလို႕ေတာင္ တင္စားေခၚေ၀ၚခံခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားရဲ႕ ဘက္ေပါင္းစံု စီးပြားေရးစီမံခန္႕ခြဲျခင္းညံ့ဖ်င္းမွဳေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္သြားခဲ့ရပါျပီ။
ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးတည္ျငိမ္မွဳမွာ အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း (inflation rate) အေၾကာင္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဇယားကို အရင္ၾကည့္ပါ။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ရဲ႕ GDP deflator (Inflation rate) အေျခအေနပါ။
ႏိုင္ငံမ်ား | GDP deflator (%) |
ဘရူႏိုင္း | 0.9 |
ဖိလစ္ပိုင္ | 2.8 |
လာအို | 3.2 |
ထိုင္း | 3.4 |
စင္ကာပူ | 4.0 |
မေလးရွား | 5.2 |
ကမ္ေဘာဒီးယား | 6.5 |
ဗီယက္နမ္ | 8.2 |
အင္ဒိုနီးရွား | 11.5 |
ျမန္မာ | 18.5 |
(source: www.adb.org)
ဒီဇယားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တည္ျငိမ္မွဳ မရွိဆံုးျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ေတြ႕ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မွဳေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ေနတာပါလို႕ ဆိုလို႕မရပါ။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြႏွဳန္းဆိုတာက ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ မိုက္ကယ္အီဗင္ဆိုခဲ့သလိုပဲ အစိုးရ ေပၚလစီမ်ားရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ကို ည႔န္ျပေနတဲ့ indicator ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါပဲ။ သုေတသနပညာရွင္ Glesakos က စစ္အသံုးစရိတ္ျမင့္မားမွဳေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ budget deficit ေတြ၊ public sector လစာတိုးျမွင့္မွဳေတြဟာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳကို အဓိကျမွင့္တင္ေပးႏိုင္တဲ့ အရာေတြျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ၾကီး (International Institute for Strategic Studies) မွ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ေ၀တဲ့ military Balance စာတမ္းမ်ားပါ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏွစ္စဥ္စစ္အသံုးစရိတ္ဟာ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ US$ 171 million ပဲ ရွိရာက တစတစျမင့္တက္လာျပီး၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာဆိုရင္ US$ 2000 million ေက်ာ္အထိ ႏွစ္စဥ္သံုးစရိတ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒီလိုစစ္အသံုးစရိတ္တိုးျမင့္လာမွဳေၾကာင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေပၚ ဘယ္ေလာက္ထိ ဆိုး၀ါးစြာ သက္ေရာက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို လက္ရွိေရးေနတဲ့ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္၏ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေပၚသက္ေရာက္မွဳမ်ား စာတမ္းျပီးသြားတဲ့အခါ econometric analysis က ထြက္လာတဲ့ အေျဖမ်ားနဲ႕အတူ ရွင္းလင္းစြာ ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။
Inflation rate အေၾကာင္းဆက္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာက စနစ္က်တဲ့ monetary policy နဲ႕ တည္ျငိမ္မွဳရွိတဲ့ inflationary expectations ေတြအေပၚမွာ အမ်ားၾကီး မူတည္ပါတယ္။ နအဖအာဏာသိမ္းထားစဥ္ ကာလတေလွ်ာက္မွာ ျမင့္တက္လာတဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းေတြ၊ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏွဳန္းတက္မွဳေတြကို အေရးေပၚကုထံုးအေနနဲ႕ လစာတိုးျမင့္တဲ့ ကိစၥတရပ္တည္းကိုသာ စြဲစြဲျမဲျမဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လစာတိုးေပးထားရင္ ၀န္ထမ္းေတြၾကားက အာဏာရွင္စနစ္အေပၚ မေက်နပ္မွဳေတြကို ထိန္းကြပ္ထားႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆ၊ တပ္သားေတြကို လစာနဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြေပးျပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြနဲ႕ လစာတိုးျမွင့္မွဳေတြကို မဆင္မျခင္ အရမ္းကာေရာ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရလာဘ္ကေတာ့ လစာတိုးတာနဲ႕ ကုန္ပစၥည္းေစ်းေတြက တခါထပ္တက္သြားျပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းကို ဘယ္လိုမွ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။
ဒီနည္းလမ္းမ်ိဳးနဲ႕ စီးပြားေရးျပႆနာကို ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ အေျခခံ condition ေတြ ရွိထားရပါမယ္။ ပထမတခ်က္က productivity growth ရွိေနရပါမယ္။ ဒုတိယအခ်က္က inflationary expectations ေလ်ာ့နည္းရပါမယ္။ ဒီလိုေလ်ာ့နည္းဖို႕ဆိုတာကလဲ monetary policy ရဲ႕ credibility ျဖစ္မွဳ၊ deficit ratio၊ အစိုးရဥပေဒလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားနဲ႕ ေငြေၾကးတန္ဖိုး စတာေတြအေပၚမွာ အမ်ားၾကီးမူတည္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခ်က္မရွိပဲ လစာတိုးျမင့္မွဳမ်ားလုပ္ရံုနဲ႕ စီးပြားေရးျပႆနာေတြကို မေျဖရွင္းႏိုင္ပါဘူး။
တခါ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မွဳကို commitment ထားျပီး၊ foreign markets competition ကို enhance လုပ္ဖို႕ ၾကိဳးစားတယ္ဆိုရင္လဲ တျပိဳင္နက္တည္းမွာ monetary authorities ေတြအေနနဲ႕ ေငြေၾကးတန္ဖိုးကို equilibrium value နဲ႕ နီးႏိုင္သမွ်နီးေအာင္ commitment ရွိေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ inflation rate ျမင့္မားလာမွဳကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႕ဆိုတာကို monetary authorities မ်ားကသာ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ဖို႕ဆိုတာမွာလဲ ေငြေၾကးေဖာင္းပြႏွဳန္းျမင့္တက္လာေစႏိုင္တဲ့ တျခားအေၾကာင္းအရာေတြကို နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေနမွ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- product market နဲ႕ factor market ေတြမွာ အစိုးရ၀င္ေရာက္ေႏွာင့္ယွက္မွဳေတြ သိပ္မ်ားေနရင္ ဗဟိုဘဏ္က offset ၀င္မလုပ္သေရြ႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဟာ တစထက္တစ ျမင့္တက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဗဟိုဘဏ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာစရာရွိလာျပန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုမွာ ဗဟုိဘဏ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အစိုးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြက အရမ္းကို အေရးၾကီးပါတယ္။ ေငြေၾကးအေပၚမွာ demand ရွိေနရံုနဲ႕ မျပီးပါဘူး။ Money supply function ရွိရပါမယ္။ Money supply ကို ဗဟိုဘဏ္ကသာ determine လုပ္ရပါတယ္။ ေဘာဂေဗဒပညာရပ္အရ money demand နဲ႕ supply ဟာ equilibrium interest rate မွာ အတူတူပဲျဖစ္ပါတယ္။ interest rate မ်ားေနရင္ excess supply ျဖစ္ျပီး၊ interest rate နည္းေနရင္ excess demand ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ အဓိကတာ၀န္က money supply ကို တိုက္ရိုက္ထိန္းခ်ဳပ္မွဳလုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ Monetary Policy ဆိုတာက ေပၚလစီရည္မွန္းခ်က္ေတြ (ဥပမာ- ၀င္ေငြျမင့္တက္လာမွဳ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြျခင္းထိန္းခ်ဳပ္မွဳ) စတာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရည္မွန္းခ်က္ျပည့္မွီေစဖို႕ money supply ကို manipulate လုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ေတြက interest rate မ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ foreign currency ေတြ၊ bond ေတြ ၀ယ္ယူေရာင္းခ်ျခင္းစတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕ money supply ကို steering လုပ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရဆိုတာေတြကလဲ အိမ္ေထာင္စုေတြ၊ စီးပြားေရးေတြလိုပါပဲ၊ revenues နဲ႕ expenditures ကို balance လုပ္ယူရပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ government budget deficit ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို deficit ေတြကို အစိုးရမ်ားက money creation နဲ႕ ေျဖရွင္းတတ္ၾကပါတယ္။ ေငြစကၠဴေတြ ရိုက္ထုတ္ျပီး၊ money supply ကို ျမွင့္တင္ပစ္ျခင္းပါ။ ဒီေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳေတြက မတရားတက္လာပါေလေရာ။ ဒီေနရာမွာ Money supply ကို တိုက္ရိုက္ထိန္းခ်ဳပ္ေနရတဲ့ ဗဟိုဘဏ္ကသာ independent ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ money financing လို႕ဆိုတဲ့ ဒီနည္းလမ္းကို အစိုးရက ေတာင္းဆိုလာေပမယ့္ deficit ratios dynamics ကို ဆန္းစစ္ျပီး လက္ခံမွဳ၊ ျငင္းဆိုမွဳေတြ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လဲ ဗဟိုဘဏ္ဟာ လံုး၀ independence မျဖစ္ရင္ေတာင္မွ Government Interferences အနည္းဆံုးျဖစ္တဲ့ optimal independence ေတာ့ ျဖစ္ေနရပါမယ္။ အစိုးရအေပၚမွာ dependent နည္းေလေလ၊ စီးပြားေရးတိုးတက္မွဳအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေလေလပါပဲ။ ျမန္မာျပည္မွာက်ေတာ့ ဗဟိုဘဏ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားအားလံုးကို စစ္အုပ္စုက ၾကိဳးကိုင္ထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ effective monetary policy ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႕ဆိုတာက လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တခါ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ျပည္သူလူထုအေပၚတာ၀န္မခံေသာ ၾကီးမားလွတဲ့ စစ္အသံုးစရိတ္ေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတခုလံုးက လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမွဳေတြ၊ စစ္ဗိုလ္စစ္သားမ်ားကို အဆမတန္လစာတိုးျမွင့္ေပးထားမွဳေတြေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ deficit ျပႆနာကိုလည္း money financing ပံုစံကိုသာ အသံုးျပဳေျဖရွင္းေနတာေၾကာင့္ currency value ကလဲ အဆမတန္ထိုးက်ေနပါေတာ့တယ္။
ဒီအခ်က္ေတြကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနဘက္ေပါင္းစံုက ပ်က္ယြင္းေနမွဳဟာ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမ်ားရဲ႕ monetary, fiscal policy ေရးရာ နားမလည္မွဳေတြ၊ ပညာရွင္မ်ားလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြမွာ အသိဥာဏ္မရွိပဲ ၀င္ေရာက္ၾကိဳးကိုင္စြက္ဖက္မွဳေတြေၾကာင့္ ဆိုတာဟာ “မေျပးေသာ္ကန္ရာရွိ” ဆိုသလိုပဲ ထင္ရွားေနပါတယ္။ အျခားေသာ macroeconomic indicator ေတြကို အသံုးျပဳျပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရးလက္ရွိအေျခအေနကို ဆက္လက္ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
(ေရွ႕ဆက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး (၂၅၊ ၁၀၊ ၂၀၀၈)
စီးပြားေရး၊ ေငြေၾကး စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိပ္နားမလည္ေတာ့ ဒီပို႔စ္ကို ဖတ္ၿပီးမွာ ေတာ္ေတာ္ကို ဗဟုသုတရပါတယ္။ သိပ္ေကာင္းတဲ့ပို႔စ္ေလးျဖစ္ပါတယ္။
ReplyDeleteဟုတ္တယ္ဗ်ာ... Nge Naing ေျပာသလိုကၽြန္ေတာ္လဲတစ္ထပ္ထည္းပါပဲ။
ReplyDeleteဒီလိုေရးသားေဖာ္ျပေပးတဲ့မမ်ဳိးကိုလဲေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ကိုေတ
If we can download such kind of post as a file , it will be spreaded out among our people through email. Thank you. MMKT , singapore
ReplyDelete