Risk Taking နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္

အလုပ္လုပ္မွေတာ့ ျမတ္ခ်င္ၾကတာေပါ့။ ျမတ္တာမွ မ်ဳိးမ်ဳိးျမတ္ျမတ္ေလး စားခ်င္ၾကတာကုိး ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား။ ျမတ္ခ်င္တာေတာ့ သိတယ္ ႐ႈံးမွာေတာ့ ေၾကာက္ၾကတယ္ေလ။ လူေတြက အလုပ္လုပ္ရင္ အ႐ႈံးထက္ အျမတ္ကုိ တြက္လုပ္တာမ်ားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လဲ စီးပြါးေရးမွာ ေဇာက္ထုိးေတြျဖစ္ကုန္ၾကတာ။ အျမတ္ကုိ မေတြးရဘူးလုိ႔ မေျပာလုိပါဘူး ေတြးရပါတယ္။ ဒါမဲ့ ႐ႈံးႏုိင္တယ္ဆုိတာလဲ တခါတည္းသိထားသင့္တယ္။ အခုေျပာခ်င္တာက Risk Taking ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာထဲက တစ္ခု Entrepreneur ေတြအတြက္လဲ အေရးၾကီးဆုံး အခ်က္ထဲမွာ ပါပါတယ္။ Risk Management ကုိ နားလည္ရင္ ခံရရင္ေတာင္ သက္သာတယ္။ အဲဒါေတာ့ ေသခ်ာတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

အလုပ္အားလုံးမွာ Risk ရွိပါတယ္။ မ႐ွိတဲ့ အလုပ္မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေသခ်ာေပါက္ျမတ္မယ္ လုံးဝ႐ႈံးစရာ မ႐ွိဘူး လုိ႔ ဆုိလာခဲ့ဖူးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာလုိက္ပါတယ္ ေသခ်ာေပါက္ျမတ္တယ္ လုံးဝမ႐ႈံးဘူးဆုိရင္ မင္းပဲလုပ္ ငါမလုပ္ေတာ့ဘူးလုိ႔။ ဟုတ္တယ္ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီလုိ Profit မ်ဳိးကုိ စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေသခ်ာတယ္ မ႐ႈံးဘူးလုိ႔ ေျပာေလ ကၽြန္ေတာ္ေၾကာက္ေလပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အရင္းနည္းျပီး အျမတ္မ်ားတယ္ဆုိတာမ်ဳိး ေလာင္းကစားဆန္လြန္းတယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ ဒါဆုိ လုပ္ဖုိ႔ အေတာ္စဥ္းစားရေတာ့မယ္။ ရင္းတာက တစ္က်ပ္ျမတ္မွာက တစ္ရာဆုိရင္ သဘာဝမက်ေတာ့ပါဘူး။ ေလာင္းကစားမွာေတာင္ ကၽြန္ေတာ္က ၅၀% ဆီ စြန္႔စားမႈ႐ွိတဲ့ ေဘာလုံးပြဲလုိဟာမ်ဳိးကုိ ပုိသေဘာက်ပါတယ္။ ၂ လုံးထီလုိ ခ်ဲထီလုိ အဆေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ရတာမ်ဳိးကုိ သေဘာမက်ပါဘူး။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကလည္း ပုိျပီး နည္းပါးပါတယ္။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ေျပာရင္း စကားက ေခ်ာ္ထြက္သြားျပီ ဝါသနာဘက္ေရာက္သြားျပန္တယ္ အဟက္ဟက္ဟက္ :D ။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ Risk ေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ခု လုပ္လက္စတခ်ဳိ႕ဆုိရင္ Risk မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ Phoewa Portal (www.phoewa.com) လုိမ်ဳိးေပါ့။ ေရ႐ွည္အတြက္သြားရတာပါ ခ်က္ခ်င္းထျပီး မျဖစ္ပါဘူး။ လူေတြထဲ အဲဒီ့နာမည္ ျပန္႔ႏွံ႔ဖုိ႔ေတာင္ အေတာ္ၾကီးကုိ လုပ္ယူခဲ့ရပါတယ္ ဒါေတာင္ ခုထိ တခ်ဳိ႕မသိေသးဘူး။ ေငြျပန္ဝင္ဖုိ႔ဆုိတာ လုိေသးတယ္ ေစာင့္ေပဦးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေသခ်ာတဲ့ Plan က႐ွိျပီးသားမုိ႔ ဒီ Risk ကုိ လက္ခံျပီးလုပ္တာပါ။ ဆုိလုိတာက ၁၀၀ ရင္းျပီး ၁၀၀ ျမတ္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး ၁၀၀ ရင္းျပီး ၁၀ ျမတ္ဖုိ႔ေတာင္ အခ်ိန္ကာလကုိပါေစာင့္ရပါေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ Risk ယူတဲ့ အထဲမွာ အခ်ိန္၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ရာသီဥတု၊ လူတန္းစားအလႊာ၊ ျပန္႔ႏွံ႕မႈပမာဏေတြကုိပါ ထည့္ျပီးတြက္ရပါတယ္။ အဲလုိမွ မတြက္ရင္ အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ လြယ္လြယ္ေလးေတြးျပီး ရတယ္ခ် ျမတ္မယ္ဆုိရင္ ခင္ဗ်ားလုပ္ငန္းကုိ ျပန္ဆင္ျခင္ၾကည့္ပါ တခုခုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ လြဲေနပါျပီ။

ေနာက္တစ္ခု မ်က္စိစုံမွိတ္ျပီး အရဲမကုိးဖုိ႔ ငါက Entrepreneur ပဲ ဒီလုိ Risk ေတာ့ ယူရမေပါ့ ဆုိတာမ်ဳိး ဒါကုိ လက္မခံပါဘူး စြန္႔ဦးတီထြင္တာလဲ ဦးေႏွာက္သုံးရပါတယ္။ ကုိယ့္ Customer ေတြနဲ႔ အဟပ္ကြာေနမယ့္ ပစၥည္းအမ်ဳိးအစား ဥပမာ ခင္ဗ်ားက ဒီႏုိင္ငံမွာ ေလယာဥ္ထုတ္ျပီး ေရာင္းမယ္ဆုိပါစုိ႔ ေစ်းကြက္ကုိၾကည့္ပါ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။ တေန႔ေတာ့ ဝယ္လာမွာေပါ့ဆုိရင္ ဘယ္ႏွစ္ဦးဝယ္မွာလဲ အဲဒီ့ အခ်ိန္က ဘယ္ေတာ့လဲ ဒီကလူေတြက ဘတ္စ္ကားေတာင္ အလုအယက္တုိးစီးေနတာ စဥ္းစားေလ ဟုတ္တယ္ဟုတ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကုိယ္က စြန္႔ဦးတီထြင္ဆုိတဲ့ နာမည္ရခ်င္ေဇာနဲ႔ ေပါက္ကရအေတြးမ်ဳိးေတြ မလုပ္သင့္ပါဘူး ဆုိလုိတာက ကြမ္းယာကုိ Packing လွလွေလးထုတ္ျပီး ေရခဲစိမ္ျပီးေတာ့ Super Market မွာေရာင္းမယ္ (ေရခဲစိမ္ ကြမ္းယာေတာ့ ႐ွိပါတယ္ ကပ္ေျပာခ်င္တဲ့လူ ေျပာလို႔ရေအာင္) ဆုိၾကပါစုိ႔ရဲ႕ ႐ွိျပီးသား လုပ္ငန္းေပၚမွာ ထပ္ျပီး ဆန္းသစ္လုိက္တာေလ ေျပာရရင္ေတာ့ စြန္႔ဦးတီထြင္ေပါ့ အဲဒါမ်ဳိးက ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား ကြမ္းယာစားတဲ့လူက အဲလုိေနရာမွာ ဝယ္တာျမင္ဖူးသလား လမ္းေဘးမွာပဲ ဝယ္စားေနတာေလ ကုိယ္က အဲလုိလုပ္လုိက္ေတာ့ အပုိျဖစ္ျပီး ေစ်းၾကီးသြားတာပဲ ျဖစ္ေနမွာေပါ့ (ျဖစ္ႏုိင္မယ္ထင္ရင္ေတာ့ ေစာ္သာေစာ္ :D ဤကားစကားခ်ပ္)။ ေတြးသင့္ပါတယ္။ ငါလုပ္တာေစ်းကြက္ေရာ ႐ွိရဲ႕လားဆုိတာေပါ့။ ခုနကေျပာခဲ့တဲ့ ႏွစ္မ်ဳိးလုံးရဲ႕ Risk က လုပ္ငန္းတစ္ခုလုံးကုိ စုတ္ျပတ္သြားေစႏုိင္သလုိ ခင္ဗ်ားရဲ႕ Entrepreneur စိတ္ဓါတ္ကုိလဲ ပ်က္စီးေစႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ Risk ေတြဆုိရင္ မယူသင့္ပဲ ယူခဲ့လုိ႔ ဘဝပါ ပ်က္သြားတဲ့ အထိေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါက ေသခ်ာ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္ မစဥ္းစားခဲ့လုိ႔ ျဖစ္ၾကရတာပါ။

ခုနကလုိ အျမဲတမ္းေတြးေၾကာက္ေနရင္ေရာ Entrepreneur ျဖစ္ပါအုံးမလား ဟုတ္ကဲ့ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေတြးေၾကာက္ေနရမယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာ မဟုတ္ပါဘူး ဆင္ျခင္ပါ ခ်င့္ခ်ိန္ပါလုိ႔ ဆုိလုိခ်င္တာပါ။ အလုပ္တစ္ခုမွာ Risk ဆုိတာက ႐ွိကုိ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ့ Risk က ယူသင့္တာလား မယူသင့္ဘူးလား Risk ယူခဲ့ရင္လဲ အဲဒီ့ Risk ကုိ ဘယ္လုိမ်ဳိး Management လုပ္မွာလဲ ဒါပါထည့္ေတြးပါ။ ကၽြန္ေတာ္က အလုပ္ကုိ တအားရမ္းမလုပ္ေစခ်င္တာပါ။ ရမ္းတာနဲ႔ စြန္႔စားတာက ကြာပါတယ္။ ေသခ်ာကြဲျပားေအာင္ ေလ့လာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ အလုပ္စလုပ္တုန္းက ရမ္းပါတယ္ ျဖစ္ခ်င္ေဇာမ်ားပါတယ္။ risk ကုိနားမလည္ပါဘူး။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေတြးပါတယ္။ ျဖစ္ရမယ္ဆုိျပီး လုပ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ ခ်င့္ခ်ိန္ပါတယ္။ ဒီ risk က ယူသင့္တဲ့ဟာ ဟုတ္မဟုတ္ ျပန္ေတြးပါတယ္။ အခ်ိန္အတုိင္းအတာအရ ေစာင့္ရမယ္ဆုိရင္ Stay in Charter stage မွာ ထားပါတယ္။ ကုိယ့္အုိင္ဒီယာကုိေတာ့ အေပ်ာက္မခံပါဘူး။ ဒီအုိင္ဒီယာက ဒီမွာ အသုံးမဝင္ေပမယ့္ ေနာက္တစ္ခုမွာ ျပန္အသုံးတည့္တတ္တာ လက္ေတြ႕အရ သိခဲ့ရပါတယ္။

လူေတြက ေငြကုိရင္းဖုိ႔ စဥ္းစားျပီးရင္ ကုိယ္ရင္းထားတဲ့ ေငြပမာဏထက္ပုိတဲ့ ေငြကုိျပန္လုိခ်င္တာပါ။ အဲဒီ့ေလာဘက အလုံးစုံပ်က္စီးေရးကုိ ဦးတည္ေစပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ပါ တခ်ဳိ႕ ကုမၸဏီၾကီးေတြ ေငြသန္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ရင္းျပီး နည္းနည္းပဲ ျမတ္တာ ေတြ႕ရပါမယ္ သူတုိ႔က ေသခ်ာတဲ့ အျမတ္ကုိပဲ ယူတာပါ မ်က္စိမွိတ္ျပီး မတန္တဆ မလုိခ်င္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းေတြဆုိ ၃ က်ပ္တုိးေတာင္ မကုိက္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လုပ္ၾကပါတယ္။ ၃ က်ပ္တုိးေတာင္ မကုိက္ဘူး မလုပ္ဘူးကြာဆုိျပီး အတုိးေပးစားၾကည့္ေလ ခ်ီးတဲ့ေကာင္ ဘတ္ေျပးေတာ့ ဘာလုပ္မလဲ အကုန္ဆုံးေရာမဟုတ္လား။ အဲဒါေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ေတြဆုိ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားေပမယ့္ အျမတ္ရာခုိင္ႏႈန္းနဲတာပဲ လုပ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အဲဒီ့အလုပ္ေတြက ခုိင္မာလုိ႔ သူတုိ႔လုပ္ၾကတာပါ ေတြးစရာေကာင္းျပီး ဆင္ျခင္ေစ့ခ်င္ပါတယ္။

လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ေသခ်ာေစခ်င္တာကေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ Plan ေသခ်ာတဲ့ အစီအစဥ္နဲ႔ စြန္႔စားသင့္တဲ့ အတုိင္းအတာ Risk ပါပဲ။ ဒါေတြကုိ ေသခ်ာကုိင္တြယ္ႏုိင္ျပီဆုိရင္ ခင္ဗ်ားလုပ္ငန္းက ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ မေဝးေတာ့ပါဘူး။ လုပ္ရင္ျဖစ္ရမယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကေတာ့ အထူးေျပာေနစရာ မလုိပါဘူး ထည့္ထားရမွာပါပဲ။ ထပ္ျပီးမွာခ်င္တာကေတာ့ Risk ယူတာကုိ မ်က္စိစုံမွိတ္ျပီး အတင္းမလုပ္ဖုိ႔ပါပဲ။ ဒါကုိ မကုိင္တြယ္ႏုိင္ရင္ လုပ္ငန္းတစ္ခုလုံး ကၽြမ္းထုိးေမွာက္ခုံ ျဖစ္ကုန္မွာပါ။ ေနာက္မွ ဆက္ပြါးပါ့မယ္ :D