လူမႈ႔တန္ဖိုး ျပန္ရခ်က္အတိုင္းအတာႏွင္႔ စြန္႔ဦးစြမ္းေဆာင္ရွင္

မစၥတာဂစ္တာ

အစဥ္အလာ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုခ်က္အရ စြန္႔ဦးစြမ္းေဆာင္ရွင္ (သို႔) စြန္႔ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္(Entrepreneur) ဆိုသည္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအသစ္မ်ားကို တီထြင္ဖြဲ႕စည္းကာ စြန္႔စားလုပ္ကိုင္သူမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ Entrepreneur မ်ားဟာ ကုန္စည္ အသစ္နဲ႕၀န္ေဆာင္မႈ႕လုပ္ငန္းအသစ္မ်ားကို မိတ္ဆက္ကမ္းလွမ္းျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အေတြးအေခၚသစ္လမ္းေၾကာင္းေတြ ေဖာက္ထြင္းရပါလိမ္႔မယ္။

ဒါေပမယ္႔ စြန္႔ဦးတီထြင္ စိတ္ဓါတ္အေတြးအေခၚ (Entrepreneurial Sprit) ဟာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားထဲမွာပဲ ကန္႔သတ္ပိတ္ဆို႔မေနေစရပါဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ လူမႈ႔စြန္႔ဦး စြမ္ေဆာင္ရွင္ (Social Entrepreneurs) မ်ားရဲ႕အေၾကာင္းကို ပိုပိုျပီး ၾကားလာခဲ႔ရပါတယ္။ သူတို႔ေဆာင္ရြက္တာေတြက စီးပြားေရး စြန္႔ဦးစြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြအျဖစ္ စြမ္းေဆာင္ခဲ႔ၾကတယ္။ ျပီးေတာ႔သူတို႔ဟာ လုပ္ငန္းေတြမွာ အရင္းအႏွီးျမဳပ္ႏွံျခင္း သို႕မဟုတ္ အျခားသူမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ ေငြအရင္းအႏွီးရရွိေစဖို႔အတြက္ေထာက္ပံ႔မႈ႔ေတြ ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ႔ၾကတယ္။

သို႔ေသာ္ Social Entrepreneur ေတြရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ သူတို႔ဟာ အျမတ္ရဖို႔ သေဘာထား အေပၚမွာပဲ ရပ္တည္မေနပါဘူးတဲ႔။ သူတို႔ရဲ႕အေရးၾကီးတဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္က လူမႈ႕တန္ဖိုးကို ဖန္တီးဖို႔ပါတဲ႕။ သူတို႔ဟာ သူတုိ႔ရည္မွန္းတဲ႕ လူမႈ႔ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန တိုးတက္မႈ႕ကို ေထာက္ပံ႔ဖို႔အစီအစဥ္ေတြကို စီစဥ္ဖြဲ႕စည္းတယ္။

Social Entrepreneur မ်ားရဲ႕ ေျပာစကားအရ သူတို႔ဟာ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အေျဖရွာဖို႔အစိုးရနဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုပဲတာ၀န္ရွိတယ္လို႔ယူဆျပီး လွစ္လ်ဴရႈမထားပဲ သူတို႔ကိုယ္တိုင္လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျပီး ရရွိလာတဲ႔ ေျဖရွင္းခ်က္ေတြကိုလည္း ျဖန္႔က်က္သိရွိေစျခင္းငွာ ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္ ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင္႔ စနစ္ေတြေျပာင္းလဲဖို႔နဲ႔ လူမႈ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ႔ကိုရရွိဖို႔ ၾကိဳးစားျခင္းပါပဲ။

သမိုင္း၀င္ဥပမာတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ယူနုိက္တက္စတိတ္မွာ အမ်ိဳးသမီးထု အခြင္႔အေရးအတြက္ ဦးေဆာင္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ႔တဲ႕ ဆူဇန္ဘီအန္ေထာ္နီဟာဆိုရင္ လူမႈ႔စြန္႔ဦးစြမ္းေဆာင္ရွင္ (Social Entrepreneur) ျဖစ္ ေခၚခံရေကာင္းေခၚခံရႏိုင္ပါတယ္။

ဗီနိုဘာဘီေဟ႔ဗ္ကလည္း အိႏိၵယရဲ႕ ဆင္းရဲသားနဲ႕ေျမယာမဲ႕ေတြအတြက္ေျမယာေ၀ျခမ္းေရး လႈပ္ရွားမႈ႕ကို ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါတယ္။

ေခတ္ေပၚသူနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕ မိခင္ၾကီးျဖစ္တဲ႔ ျဗိတိန္နုိင္ငံကဖေလာရင္႔စ္နိုက္တင္ေဂးဟာဆိုရင္ သူနာျပဳေက်ာင္းေတြကိုတည္ေထာင္ျပီး ပိုေကာင္းတဲ႔ေဆးရံုအေျခအေနေတြကိုဖန္တီးေပးခဲ႔ပါတယ္။ ျပီးေတာ႔ အီတလီႏိုင္ငံက မာရီမြန္တက္ဆာရီ ဟာလည္းပဲ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ငယ္စဥ္ဘ၀ပညာေရးသင္ၾကားမႈ႔နည္းစနစ္ေတြကို တိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ႔ျပန္ပါတယ္။အဲ႔ဒါေတြကေတာ႔ ယူနိုက္တက္စတိတ္ရဲ႕ Non Profit Group ျဖစ္တဲ႔ Ashoka(အာေသာက) အဖြဲ႕အစည္းကေပးတဲ႔ ဥပမာ အခ်ိဳ႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။

လြန္ခဲ႔တဲ႕ႏွစ္ေပါင္းနွစ္ဆယ္ေက်ာ္က သာမာန္မဟုတ္တဲ႔ လူမႈ႔စြန္႔ဦး စြမ္းေဆာင္မႈ႔တိုးတက္ျခင္းေတြ ထူးထူးျခားျခားေပၚေပါက္ခဲ႔ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အေကာင္းဆံုးေသာ စီးပြားေရးေက်ာင္းေတြက ထြက္လာၾကျပီး ယခုအခါ စြန္႔ဦး တီထြင္စြမ္းေဆာင္မႈ႔ေတြ လုပ္ဖို႔ သူတို႔ဘ၀အနာဂတ္ေရွ႕ေရးအတြက္ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားလာၾကပါတယ္။ အဲ႕ဒီ႕လို Entrepreneurship ေတြတိုးတက္ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ အကူအညီေပး အရွိန္ျမွင္႔ေပးတာကေတာ႔ Ashoka ပါပဲ။

၁၉၈၂ မွာ ဘီလ္ဒေရတြန္ဆိုသူက Ashoka Nonprofit Group ကိုဖြဲ႔စည္းခဲ႔တယ္။ Ashoka ကေျပာတာက ဒီအဖြဲ႕အစည္းဟာ အဆင္႔(၃)ဆင္႔ အေပၚမွာအေျခခံျပီး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈ႕ေတြ ျပဳလုပ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ Ashoka ဟာ လူမႈ႔စြန္႔ဦးစြမ္းေဆာင္ရွင္တစ္ဦးခ်င္း အေပၚမွာ ေထာက္ပံ႔ကူညီေပးမႈ႕ေတြကို ဘ႑ာေရးအရေရာ အသက္ေမြးမႈ႕အရပါ ေထာက္ပံ႔ေပးတယ္။ ဒါတင္မဟုတ္ပဲ ဒုတိယအဆင္႔အေနနဲ႔ စြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚလမ္းေၾကာင္းေတြ ျဖန္႔က်က္ဖို႔နဲ႕ ကာလရွည္ အေထာက္အပံ႔ေတြျဖစ္နိုင္ေစေရးအတြက္ ကမၻာတစ္လႊားမွာရွိတဲ႔ အျခားေသာ လူမႈ႕စြန္႔ဦး စြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္၊ ဆက္သြယ္ဖို႔အကူအညီေတြကိုလည္း ေပးျပန္ေသးတယ္။ တတိယအဆင္႔အေနနဲ႕ လူမႈ႕စြမ္းေဆာင္မႈ႕တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ႕ကို ေထာက္္ပံ႔ေပးဖို႔အတြက္ လိုအပ္လွ်က္ရွိတဲ႕ ဘ႑ာေရးစနစ္ေတြကိုလည္း တည္ေဆာက္ဖို႔ အကူအညီေပးမႈ႕ေတြကိုလည္း ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိေနပါတယ္။

Social Entrepreneur ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ျပန္ရခ်က္ေတြကို အက်ိဳးအျမတ္ တစ္ခုတည္းေပၚမွာတင္ မၾကည္႔ပဲ သူတို႔ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈ႕ေၾကာင္႔ လူမႈ႔တန္ဖိုး ဘယ္ေလာက္ တိုးတက္ျမင္႔မားလာသလဲဆိုတဲ႔ အေပၚမွာ ၾကည္႔ရႈ႕လွ်က္ရွိပါတယ္။

မစၥတာဂစ္တာ ဘေလာ့ဂ္မွ