Managerial Ethics

ဒီလုပ္ငန္းကေတာ့ကြာ လူ႕က်င့္၀တ္နဲ႔ မအပ္စပ္တာေတြ လုပ္တယ္ကြာ . . . . စသျဖင့္ ၾကားေနၾကရမွာပါ။ က်င့္၀တ္(Ethics)လို႔ ဆိုလိုက္ရင္ က်င့္၀တ္ဆိုတာ ဘာလဲလို႔ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ မျဖစ္မေနဘဲ လိုက္နာက်င့္သုံးရမွာလား ၊ လိုက္လုပ္ဖို႔လိုအပ္လား စသျဖင့္ ေစာဒကတက္စရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါဆို က်င့္၀တ္ဆိုတာဘာလဲေပါ့ ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ လူပုဂၢိဳလ္၊ သို႕မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အျပဳအမူမ်ားအား အမွန္ကို ေဆာင္္၍ အမွားကို ေရွာင္ေစႏိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ moral principles/ values လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
လူပုဂၢိဳလ္ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အျပဳအမူဟာ က်င့္၀တ္ႏွင့္ညီမညီ ဆုံးျဖတ္ဖို႔ရာဆိုရင္ အရင္ဆုံး လူပုဂၢိဳလ္ ေတြရဲ႕အျပဳအမူ ေတြဘယ္လုိ ျပဳမူၾကတယ္ ဘာေၾကာင့္ ျပဳမူၾကတယ္ဆိုတာ သိထားဖို႔လိုပါတယ္။ Management ပညာရွင္ Richard L. Daft က လူေတြရဲ႕႔ အျပဳအမူေတြဟာ အုပ္စု (၃ )စုအတြင္းမွာ က်ေရာက္ပါတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပထမအုပ္စုက Domain of Codified Law ပါ။ ဒီအုပ္စုမွာေတာ့ လူေတြဟာ တရားဥပေဒအရ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့အျပဳအမူေတြပါ ။ ဥပမာေျပာရရင္ လူတစ္ဦးဟာ အစိုးရသတ္မွတ္ထားတဲ့ အခြန္ကို မျဖစ္မေနထမ္းေဆာင္ရတာမ်ိဳးလို႔၊ ယာဥ္ေမာင္းမယ္ဆိုရင္ လိုင္စင္ရွိရမယ္လို႔ေပါ့။ Legal Standards အရလို႔ဆိုလို႔ရပါတယ္။ ဒုတိယအုပ္စုကေတာ့Domain of Free Choiceပါ။ သူကေတာ့ ဥပေဒအရ ဘာမွ မေျပာထားေသာ ၊ မိမိစိတ္တိုင္းက်လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ခြင့္ရိွေသာ အျပဳအမူမ်ားပါ။ ဥပမာ- လူတုိင္းတြင္ ဘာသာေရးကို မိမိစိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္ ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း မိမိစိတ္တိုင္းက် ၀ယ္ၾကပါတယ္။ အဲ့အျပဳအမူေတြက Personal Standardsအရ လုပ္ၾကပါတယ္။ေနာက္ဆုံးအုပ္စုကေတာ့ Domain of Ethicsပါ။ သူကေတာ့ ပထမအုပ္စုနဲ႔ ဒုတိယအုပ္စုၾကားလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအုပ္စုမွာေတာ့ ဥပေဒအရေတာ့သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိပါဘူး ဒါေပမယ့္ လူတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ morally အရ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္အျပဳအမူေတြပါ။ ဒီအျပဳအမူေတြေၾကာင့္ လူမႈ၀န္းက်င္ကိုေတာ့ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အနည္းဆုံးျဖစ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ အျပဳအမူေတြပါ။
ဒါဆိုရင္ လူေတြ အျပဳအမူေတြကို ဘယ္လိုပုံစံေတြနဲ႔ ၿပဳမူေနတယ္ဆိုတာ အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ နားလည္ၾကမွာပါ။ (ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္)