ေဒါက္တာႏုႏုယဥ္ေျပာျပတဲ့ Entrepreneurship (၂)

ပထမ post မွာတုန္းက entrepreneur ဆိုတာ ဘယ္လို လူေတြလဲဆိုတာ ေလ့လာဖို႔ ႐ႈေထာင့္ သံုးမ်ဳိး ခြဲၿပီး ေလ့လာလို႔ ရတယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပ ခဲ့ၿပီး ပါၿပီ။ အဲဒီ အထဲက သူတို႔ ဘယ္လို လူမ်ဳိး ေတြလဲ ဆိုတဲ့ Personal Factor ေတြ အေၾကာင္း ကို ဆက္လက္ ေဖာ္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဆရာမႀကီးက ပိုၿပီး ျမင္လြယ္ ထင္လြယ္ ျဖစ္ေအာင္ ပံုေလးေတြနဲ႔ ရွင္းျပ သြားပါတယ္။

၁။ သဟဇာတျဖစ္မႈ

ပံုကို ေသခ်ာအာ႐ုံစိုက္ၾကည့္ပါ။ သူ႔အတိုင္း ကိုယ္လိုက္လုပ္ႏိုင္ပါ့မလား။ Physically အရင္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာဆိုရင္ ဒီ့ထက္ဆိုးတာမ်ဳိး ႀကံဳရပါလိမ့္မယ္။ (ဒါေၾကာင့္ ကို Zero Trash က ထိုင္ခုံပူႀကီးလို႔ သံုးသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။) ပံုထဲကလူဟာ ေတာင္ထိပ္ေပၚမွာ ရပ္ေနပါတယ္၊ ေျခတစ္ဖက္က စကိတ္ေပၚမွာ၊ ေနာက္တစ္ဖက္က ကြင္းလွည့္ ကစားေနၿပီး၊ လက္ထဲမွာ ပံုသ႑ာန္မတူတဲ့ ပစၥည္း (၄) ခုကို ေျမႇာက္ကစား ေနပါတယ္။ ဒီအတိုင္းပဲ စီးပြားေရးေလာကမွာ ႀကံဳေတြ႕ရမွာပါ။ နည္းနည္းေလး ဟန္ခ်က္ပ်က္တာနဲ႔ ေရွ႕ကို ေမွာက္ခုံက်ႏိုင္သလို ေနာက္ကိုလည္း ပက္လက္လန္ လဲႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေလတိုက္တဲ့ဘက္ကို မ်က္ႏွာမူ ထားတဲ့အတြက္ သူ႔ဆံပင္ဟာ ေနာက္ကိုလြင့္ေနတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးၾကားထဲမွာ ဒီလူဟာ ေတာင္ထိပ္ေပၚမွာ ရပ္တည္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို Adaptability ဆိုတဲ့စကားနဲ႔ ေျပာထားပါတယ္။ Creative solution ဆိုတာ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ သာမန္ အေျဖရွာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျဖကိုေတာင္ တီထြင္ၿပီးေတာ့ ရွာတတ္သူမ်ဳိးပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ problem ေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ပစၥည္း (၄) ခုကို ေဆာ့ေနရင္းနဲ႔ အဲဒီထဲကို အာ႐ုံတစ္ဖက္သတ္ျဖစ္သြားတာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ ေျခေထာက္က ဟန္ခ်က္ပ်က္ခ်င္ ပ်က္သြားမယ္။ အဲဒီလို ဟန္ခ်က္ပ်က္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေတာင္ထိပ္ေပၚက လိမ့္က်သြားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ ဘယ္ေနရာကို ေရာက္ေနလဲ၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘယ္လို အႏၱရာယ္ေတြရွိမလဲ၊ ဒါဟာ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘာနဲ႔ပဲေတြ႕ေတြ႕ adaptability ရွိဖို႔ အရမ္းလိုပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ ျပဳႏိုင္တယ္ဆိုတာ Entrepreneur ေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့အဂၤါရပ္တစ္ခု ျဖစ္ပါ တယ္။

၂။ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ

ဒုတိယပံုကေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ တြန္းၿပီး ၿပိဳင္ဆိုင္ေနၾကတဲ့ပံုပါ။ ခုေခတ္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ (Competitiveness) မရွိဘဲ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ဒီပံုကိုၾကည့္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ လူေတြဟာ ၿပိဳင္ရမွာကို ေၾကာက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးမွာေတာ့ ၿပိဳင္ရမွာကို ေၾကာက္လို႔မျဖစ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ၿပိဳင္ဘက္နဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕အေျခအေနဟာ ဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတာကို အၿမဲတမ္း ခ်ိန္ကိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္နဲ႔အလားတူ ပစၥည္းထုတ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီအေနအထားကို ကိုယ္ၿပိဳင္ႏိုင္ၿပီလား။ ၀န္ထမ္းတိုင္းကေတာ့ အဲဒီလို စဥ္းစားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စဥ္းစားေနတဲ့သူရွိရင္ အဲဒီလူဟာ Entrepreneurial spirit အဂၤါရပ္တစ္ခု သူ႔ဆီမွာပါလာၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

၃။ မိမိကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈ

တတိယပံုကေတာ့ နည္းနည္းခ်ဲ႕ကားဆြဲထားတာပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘယ္ေလာက္ထိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်သလဲ။ ဒါကိုလုပ္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ confidence ဟာ entrepreneur ေတြမွာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပံုမွာ ကမၻာလံုးကိုေတာင္ ကိုင္ေျမႇာက္ထားပါတယ္။

၄။ ႐ိုးသားမႈ

ဒီပံုကေတာ့ ေရွ႕ကလူရဲ႕ က်သြားတဲ့ပိုက္ဆံေတြကို သူက ေနာက္ကေန ေကာက္ေပးတယ္၊ ပါးစပ္ကလည္း သတိေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ ပံုပါ။ အမွန္တရားကို ေျပာႏိုင္ရမယ္၊ လူေတြကို မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံႏိုင္ရမယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ျမန္မာျပည္စီးပြားေရးေလာကမွာ ဒါဟာ အရမ္းလိုအပ္ပါတယ္။ ခုေခတ္မွာ ႐ိုက္စားသြားတယ္၊ လိမ္သြားတယ္ စသျဖင့္ ခဏခဏၾကားရပါတယ္။ အဲဒါဟာ entrepreneur ေတြ မလုပ္တဲ့ ကိစၥပါ။ သူတို႔ဟာ honesty အျပည့္အ၀ ရွိၾကပါတယ္။

၅။ မဆုတ္မနစ္စိတ္ရွိမႈ

ဒီပံုကေတာ့ အားႀကိဳးမာန္တက္နဲ႔ တံခါးေပါက္ကို ေရာက္ေအာင္သြားေနတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ သူဟာ ေလွကားထစ္ေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ အခ်ဳိးအေကြ႕ေတြ အမ်ားႀကီးကို ေက်ာ္လႊားၿပီး ေနာက္ဆံုးေရာက္ခါနီး အေနအထားမွာေတာင္မွ ႏွစ္ထစ္ေလာက္ကို ကြက္ေက်ာ္နင္းကာ လူမေရာက္ခင္ လက္က အရင္ေရာက္ေအာင္ လွမ္းထားပါတယ္။ ဒါဟာ entrepreneur ေတြရဲ႕ perserverance ကိစၥပါ။ ဘယ္ေလာက္ ခဲရာခဲဆစ္ အလုပ္ျဖစ္ပါေစ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မဆုတ္ဘူး။ အခက္အခဲေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲရွိပါေစ၊ ကိုယ္သြားမယ္ ကိုယ္လုပ္မယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေရာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ပါ။

၆။ ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးမႈ

ဒီပံုမွာေတာ့ ကုန္းေပၚမွာရွိေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကို ေရထဲကလူက လက္ညႇိဳးညႊန္ကာ ေကာင္းတဲ့ေနရာကိုသြားမယ္၊ မင္းခုန္ဆင္းခဲ့ပါလို႔ ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးေနတာပါ။ Entrepreneur ေတြဟာ ဆြဲေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ သိပ္အားေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ္ဟာ entrepreneur တစ္ေယာက္ျဖစ္ရင္ idea အသစ္ရွိမယ္။ အဲဒီ idea ကို လူေတြ လက္ခံလာေအာင္ စည္း႐ုံးမယ္၊ ဆြဲေဆာင္မယ္။ အဲဒီ အဂၤါရပ္လည္း entrepreneur ေတြမွာ ရွိပါတယ္။

၇။ စြန္႔စားမႈ

ဒီပံုကေတာ့ မိေခ်ာင္းရဲ႕ပါးစပ္ထဲမွာ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အရာ၀တၳဳတစ္ခု ရွိေနတယ္ဆိုပါစို႔။ ဒါကိုရမယ္ဆိုရင္ ဒီလူ အတြက္ ေတာ္ေတာ္ကိုက္သြားမယ္။ သို႔ေသာ္လည္း မိေခ်ာင္းက ပါးစပ္ပိတ္လိုက္တာနဲ႔ ဒီလူ လက္ျပတ္ သြားမယ္။ ဒါဟာ စြန္႔စားတဲ့ အေနအထားပါ။ တစ္ခုခုျဖစ္သြားမွာကို သိေသာ္လည္းပဲ ဒီဟာကို စြန္႔စားၿပီးေတာ့ ရေအာင္ႀကိဳးစားမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူရဲ႕ စြန္႔စားမႈကိုၾကည့္ရင္ ဒီလူဟာ ဆုံးမယ့္ဆံုး ဘယ္လက္ကိုပဲ အဆံုးခံမယ္လို႔ စဥ္းစားၿပီးလုပ္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူကိုယ္ႏိႈက္က ဘယ္သန္လား၊ မိေခ်ာင္းရဲ႕ အိပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ပါးစပ္ပိတ္မယ္ဆိုတာ စမ္းခ်င္တဲ့အတြက္ လက္နဲ႔အေယာင္ျပသလား။ ဒါေတြအားလံုး ဟာ အဖိုးတန္တဲ့ ရလာဒ္တစ္ခုကို ရဖို႔အတြက္ စြန္႔စားမႈမွာ possible losses ေတြ ရွိေပမယ့္ ေသခ်ာတြက္ခ်က္ၿပီး လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၈။ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ျမင့္မားမႈ

ဒီပံုကေတာ့ အေ၀းကို မွန္ဘီလူးနဲ႔ၾကည့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျမျပင္က မၾကည့္ဘဲ နည္းနည္းျမင့္တဲ့ တုံးေပၚကေနေတာင္ ထပ္တက္ၾကည့္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သူက ပိုၿပီးျမင္ႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားပါ။ ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္၊ အလွမ္းေ၀းတဲ့ အနာဂါတ္ကို ေမွ်ာ္မွန္းၿပီးေတာ့ကို ၾကည့္တတ္တဲ့စိတ္ဓါတ္ ရွိတယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ညႊန္းပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ ခုေခတ္ စီးပြားေရးလုပ္ရင္ ႐ိုက္စားလုပ္သြားတာပဲ၊ ေရရွည္ကိုၾကည့္ေနလို႔ ျမန္မာျပည္မွာ မျဖစ္ဘူး၊ ကာလတိုအတြက္ပဲ၊ ကေန႔မနက္ျဖန္ ေကာင္းစားဖို႔ပဲဆိုၿပီး အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ၾကည့္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနျဖစ္ေနရင္းနဲ႔ေတာင္မွ entrepreneur spirit ရွိတဲ့သူေတြဆိုရင္ vision ထားတဲ့အေလ့အထ ရွိပါတယ္။ အခု ဒီလို မေကာင္းတာေတြျဖစ္ေနေပမယ့္ ေနာင္ေကာင္းလာဖို႔အတြက္ ကာလရွည္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲၾကည့္တာ သူ႔ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အဂၤါရပ္ျဖစ္ပါတယ္

(အခုေျပာခဲ့တဲ့ (၈) မ်ဳိးထဲမွာ ငါကေတာ့ ဘယ္အဂၤါရပ္ေတြမွာ အားသာၿပီးသား၊ ဘယ္အဂၤါရပ္ ေတြမွာေတာ့ အားနည္းေနေသးတဲ့အတြက္ ထပ္ၿပီးႀကိဳးစားရဦးမယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မညႇာမတာ ေ၀ဖန္ၾကည့္ပါလား။ အက်ဳိးရွိမယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဆက္ေရးစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဆက္ၿပီး ဖတ္ခ်င္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။)